معقولات ثانیه فلسفی همان مفاهیم عامه فلسفی مانند وجود، عدم، علت، معلول و عرض هستند که حیات فلسفه اسلامی وابسته به وجود آنهاست. علامه طباطبایی کوشیده است نظریه ای جامع درباره نحوه انتزاع معقولات ثانیه فلسفی پیشنهاد کند. او معتقد است معقولات ثانیه فلسفی ابتدا به صورت مفاهیمی ربطی ((حرفی)) ادراک می شوند و پس از آن، مفاهیم اسمی از این مفاهیم انتزاع می شوند و تعمیم می یابند. در این مقاله، کوشش شده است با توجه به نگاشته های علامه طباطبایی در این باره به کمک شرح شهیدمطهری صورت بندی روشنی از این نظریه بیان شود که شامل چهار مرحله (به همراه مبانی آن) است. در این مقاله، روشن شده است که چگونه این مفاهیم موهوم و فطری و برآمده از تجربه درونی و بیرونی نیستند و از قوه مدرکه برآمده اند. همچنین، برخی مسائل کلیدی که علامه چندان به آنها نپرداخته، در اینجا بیان شده است، از جمله چگونگی بسط و گسترش مفهوم معقول ثانی که از یک حالت نفسانی خاص انتزاع شده به تمام عالم، و رابطه معقول ثانی حاصل شده در ذهن و محکی آن. و کوشش شده است پاسخ هایی به این سوالات داده شود.

در این مقاله به بررسی برداشت ربطی از منطق رواقی پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا دو دیدگاه اصلی در مورد گزاره های شرطی در منطق رواقی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس دیدگاه نخست که بکر و اگلی بر آن تاکید دارند، شرطی به کار رفته در نظام نحوی منطق رواقی، شرطی فیلونی است، در حالی که مطابق دیدگاه دوم که افرادی مانند استوپر، بارنز و نازینیوسکی آن را مطرح ساخته اند، این شرطی، شرطی ربطی است. دیدگاه نخست با چالش های مهمی مواجه است، از جمله پارادوکس های استلزام مادی که رواقیان از آنها آگاه بودند و در صدد برطرف کردن آنها در نظام منطقی خویش بر آمدند، این در حالی است که بر اساس دیدگاه دوم، نه تنها پارادوکس های استلزام مادی که پارادوکس های استلزام اکید نیز برطرف می گردند، بر این اساس در بخش دوم این مقاله بر اساس کار نازینیوسکی، صورت بندی ربطی از بخش شرطی منطق رواقی به دست داده شده و در نهایت بر اساس منابع رواقی باقی مانده اشکالات چنین برداشتی مورد بررسی قرار گرفته است.

«اید» یکی از کلمات دشوار و ناشناخته در «طبقات الصوفیه» است. این فعل حدود 300 بار در این کتاب به کار رفته و تاکنون تحقیقی جامع پیرامونِ آن انجام نشده است. در نوشتار حاضر، با بررسی دقیقِ کتاب مذکور و جست­وجوی اجمالی در برخی متون دیگر، تدقیق در قصه های شفاهی ضبط شده از استان های خراسان جنوبی و رضوی، و همین طور مراجعه به منابع مکتوب گویشی ، زوایای مختلف این فعل به شیوة توصیفی ـ تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. براین اساس، «اید» ـ که در برخی منابع موثق به صورت «آید» هم دیده می شودـ در طبقات الصوفیه سوم شخص مفرد مضارع است؛ دوم شخص مفرد و اول شخص جمع این فعل نیز در آثار خواجه عبدالله انصاری به کار رفته است. برخی صورت های صرفی این فعل، با معانی مختلف، در برخی متون دیگر، نظیرِ «هدایة المتعلمین فی الطب»، «شیرزاد و گلشاد»، «کشف المحجوب»، «شاهنامه»، «دیوان ناصرخسرو»، «ویس و رامین»، «مثنوی معنوی» و «دیوان جمال اصفهانی» نیز دیده می شود. بن مضارع این فعل ربطی، در برخی گویش های ایرانی نیز با صورت های آواییِ ’āy-  ، ’ay-،  ’ây-، hāy-، hay-  و ’ey- کاربرد دارد و در هر شش شخص صرف می شود. افزون بر این ها، فعل مورد بررسی با تلفظ ay در برخی جملات برجای مانده از زبان پارتی (پهلوی اشکانی) هم دیده می شود.

مقالۀ حاضر از دیدگاه برنامۀ کمینگی به بررسی ساخت ربطی گزاره ای در زبان فارسی می پردازد. در این مقاله براساس دو دیدگاه اساسی این نوع ساخت ربطی را مورد بررسی قرار می دهیم: تحلیل ساخت ربطی به عنوان خرده جملۀ متقارن و تحلیل ساخت ربطی به عنوان خرده جملۀ نامتقارن. زبان شناسان طرفدار ساختار نامتقارن به وجود هستۀ نقشی در ساخت های ربطی قائل می شوند که در آن فاعل بر محمول سازه فرمانی نامتقارن دارد، در مقابل درتحلیل متقارن اعتقاد بر این است که فاعل و محمول خرده جملۀ ربطی به صورت دو فرافکن بیشینه با یکدیگر ادغام می شوند و سپس یکی از دو عنصر فاعل و محمول به جایگاه شاخص گروه زمان حرکت می نماید و عنصر در جا مانده به عنوان برچسب نحوی خرده جملۀ ربطی انتخاب می شود. در مقالۀ حاضر با اشاره به عدم کارآیی فرضیۀ مقولۀ نقشی و بر پایۀ الگوریتم برچسب دهی چامسکی (2013، 2015) نشان داده شده است که جملات ربطی گزاره ای در زبان فارسی از ساختاری متقارن برخوردارند و در نظر گرفتن هستۀ نقشی تهی اصل اقتصاد کمینگی را در ساخت های ربطی زبان فارسی نادیده می گیرد.

اشیا و ابزارها و پدیده ها در انگلیسی و زبانهایی که از الفبای لاتین و مشتقات آن استفاده می کنند گاهی به دلیل هم شکل بودن دقیق یا تقریبی شان با یکی از حروف الفبا، به آنها تشبیه می شوند و ترکیب جدیدی ساخته می شود. در این مقاله راههای معادل یابی و معادل سازی برای این ترکیبها بررسی شده و در پایان برای آشنای بیشتر با این گونه واژگان فهرستی از آنها همراه با معادلهای معنا یا نقش بنیادشان آمده است.

رفتار زبانی نام های خاص در متن های گرایش های گزاره ای، یکی از دیرپاترین مشکلات پیش روی رویکرد میلی به معناشناسی نام های خاص است. پازل های فرگه و کریپکی، دو نمونه از این مشکلات اند. طرفداران این رویکرد، تلاش های بسیاری برای حل این معماها انجام داده اند. در این مقاله، ضمن مروری بر راه حل های مختلف ارایه شده، تلاش شده است تا بر اساس رویکرد جدید کیت فاین به معناشناسی نام های خاص، که معناشناسی ربطی خوانده می شود، راه حلی جدید و یک پارچه به این پازل ها ارایه شود. نشان داده می شود که این راه حل جدید، هم به چارچوب نظریه میلی متعهد است و هم نسبت به دیدگاه های رقیب، شهودهای ما را درباره متون گرایش های گزاره ای و ماهیت پازل ها، بهتر برآورده می سازد.

سالها تجربه تدریس دروس مختلف ترجمه برای دانشجویان رشته مترجمی و مشاهده مشکلات آنان در این زمینه همواره موید این اندیشه بوده که آشنایی بیشتر با تفاوت های نحوی دو زبان می تواند مترجمین و دانشجویان رشته ترجمه را بیشتر یاری دهد. به نظر می رسد هر چه با تمایزات نحوی دو زبان آشنایی بیشتری وجود داشته باشد بر عملکرد ترجمه آنها سلطه بیشتری وجود خواهد داشت. یکی از حوزه های جالب توجه در این رابطه افعال ربطی در دو زبان فارسی و انگلیسی هستند. این مقاله قصد دارد افعال ربطی را در دو زبان انگلیسی و فارسی با هم مقایسه کرده و به تفاوت های الگوهای مکمل آنها (مسند) در دو زبان با تاکید بر ترجمه بپردازد.

مقاله ابتدا نقدی کوتاه خواهد داشت بر تقسیم بندی رایج شیوه های آموزش معماری به دو اردوگاه "سنتی" و "دانشگاهی (آکادمیک)" و آنگاه با نگاهی دیگر گونه به شیوه ها و دوران های آموزش معماری، و با قرار دادن "تعین" و "عدم تعین" به عنوان وجه تمایز، به دسته بندی جدیدی در این میدان دست زده و آموزش معماری را به دو دوران "هم گرا" و "واگرا" تقسیم و تعریف خواهد کرد.معرفی گونه های متفاوت آموزش در هر یک از دو دستگاه "هم گرا" و "واگرا" و سپس تحلیل و نقد و آسیب شناسی این گونه ها، بدنه و ساختار اصلی مقاله را تشکیل می دهد.پایان بخش مقاله اشاره به ناکار آمدی شیوه های کنونی آموزش معماری در ایران و پیشنهاد بازنگری و بازسازی بنیان های فکری - فلسفی این مهم با درک شرایط روز می باشد.

یکی از اساسی ترین ابعاد زبان بشری جهت پیشبرد امور انسانی استفاده از معنای تلویحی است که در حوزۀ فرازبان یا دانش کاربردشناسی به آن توجه می شود. بر این اساس وجود معانی تلویحی در متن قرآن امری اجتناب ناپذیر و انکارناشدنی است چه خداوند در زبان تجلی کرده و با همین زبان بشری سخن گفته است. بدین تصور نوشتار حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و کاربست نظریۀ کاربردشناختی تلویح، تلاش کرده است تا این پیش فرض را که در قرآن کریم هر نوع رعایت و یا عدم رعایت قواعد مشارکت در کاربست ادوات ربطی، به دلیل بیش رمزگذاری، دارای معنایی تلویحی تلقی می شود، به اثبات برساند. بررسی داده های قرآنی نشان می دهد که معنای ادوات ربطی در پاره گفت ها و جمله های قرآن تنها با توجه به صورت و ساخت آن ها قابل فهم نیست بلکه برای درک کامل منظور اصلی از کاربست آن ها باید به عواملی چون بافت، هم متن، روابط بینامتنی، مولفه های معناساز ادوات ربطی و دانش پس زمینه ای توجه کرد.